Što je okolišna DNA (eDNA)?
Okolišna DNA (eDNA) je genetski materijal prisutan u okolišnom uzorku. Potječe iz biološkog materijala koji oslobađaju organizmi koji žive u tom okolišu.
Prikupljanjem uzoraka okoliša kao što su voda, sedimenti i tlo, te izolacijom i analizom eDNA mogu se dobiti informacije o prisutnosti različitih vrsta u istraživanom okolišu. Za razliku od konvencionalnih metoda praćenja koje mogu biti dugotrajne, skupe i ograničene nedostatkom taksonomskih stručnjaka, napredak u istraživanju eDNA omogućio je brz i učinkovit način utvrđivanja prisutnosti i relativnog obilja organizama u različitim okolišima.
Postoje dva glavna pristupa u analizi eDNA. Vrsno-specifičan pristup (eng. species-specific approach) koristi PCR metode (kvantitativni PCR ili digitalni PCR) za utvrđivanje prisutnosti jedne ili više vrsta od interesa. To omogućuje rano otkrivanje invazivnih vrsta i patogena te praćenje rijetkih i endemičnih vrsta. Alternativno, pristup istovremene detekcije više vrsta (eng. multi-species apporach), korištenjem metabarkodiranja DNA, pruža pregled cijelih zajednica prisutnih u okolišu, kao što su ribe, dijatomeje i makrobeskralješnjaci, te omogućuje procjenu bioraznolikosti.